Quy trình kỹ thuật ngũ quan

                                                                   12. LẤY DỊ VẬT GIÁC MẠC

I. ĐẠI CƯƠNG
Mắt thường hay bị dị vật bắn vào.
Nguyên tắc
Là một cấp cứu cần phải xử trí kịp thời.
Nhưng phải hết sức tôn trọng nguyên tắc vô khuẩn.
II. CHỈ ĐỊNH
Tất cả các dị vật giác mạc khi được xác định chắc chắn thì đều là cấp cứu trong Nhãn khoa và phải được lấy càng sớm càng tốt.
III. CHUẨN BỊ
1.Người thực hiện
Bác sĩ chuyên khoa mắt
2. Phương tiện
Khám phát hiện dị vật, tùy theo điều kiện trang thiết bị
Ánh sáng thật tốt
Lúp hai mắt
Đèn khe cầm tay hoặc máy sinh hiển vi làm thiết đồ quang học giác mạc để xác định độ sâu dị vật nằm trong giác mạc.
Phòng mổ có sinh hiển vi phẫu thuật
Phòng tiểu phẫu có sinh hiển vi đèn khe
Bộ dụng cụ phẫu thuật giác mạc: Pink giác mạc, kéo, foxcep, kìm mang kim Castroviejo..
Nam châm
Vành mi : 1 chiếc
Thỏi bông ướt : 2 cái
Kẹp gắp dị vật : 1 chiếc
Thuốc gây tê bề mặt : dung dịch dicain 1%
Thuốc sát trùng mắt : Povidon 5%
Nước muối sinh lý
Thuốc nhuộm: Fluorescein
Bông, gạc
3. Bệnh nhân
- Người nhà bệnh nhân, bệnh nhân được giải thích và chuẩn bị trước khi lấy dị vật.
Xét ngiệm cơ bản để gây mê nếu cần phải gây mê để lấy dị vật phức tạp
4. Hồ sơ bệnh án
Bệnh nhân nhịn ăn, được dùng kháng sinh toàn thân dự phòng, kháng sinh nhỏ mắt
Chuyển phòng mổ nếu dị vật phức tạp hoặc bệnh nhân nhỏ tuổi không phối hợp lấy dị vật tại phòng tiểu phẫu.
IV. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ
2. Kiểm tra người bệnh
3. Thực hiện kỹ thuật
Cách xử trí khác nhau tùy thuộc vào vị trí của dị vật trên giác mạc. Thời gian thực hiện từ 30 phút- 120 phút tùy vị trí của dị vật, loại dị vật, độ nông sâu của dị vật nằm trên giác mạc
3.1. Dị vật nằm trên giác mạc
Gây tê bằng nhỏ dicain1%
Dùng thỏi bông thấm nước lấy dị vật nằm trên giác mạc
Nhỏ thuốc sát khuẩn.
3.2. Dị vật nằm ở lớp bi u mô giác mạc
Gây tê tốt.
Phải lấy dị vật trong điều kiện ánh sáng tốt và bằng dụng cụ: Kim tiêm, dao lấy dị vật, v.v..
3.3. Dị vật nằm trong lớp mô nhục giác mạc
Khi đã xác định dị vật nằm trong lớp mô nhục giác mạc, thì không nên dùng kim để lấy dị vật vì có nguy cơ đẩy vào trong tiền phòng. Cho người bệnh vào nội trú vì phải tiến hành phẫu thuật khá phức tạp với điều kiện đầy đủ về
ánh sáng và phương tiện khám.
Gây tê tại chỗ (nhỏ dicain) kết h p với gây tê vùng (tiêm Novocain 4% sau nhãn cầu 1-2 ml).
- Vành mi bằng dụng cụ hoặc bằng hai sợi chỉ khâu qua bờ mi trên và mi dưới. Cố định nhãn cầu bằng đặt chỉ gần cơ thẳng trên.
3.4. Dị vật giác mạc một đầu nhô vào tiền phòng
3.5. Nhiều dị vật nằm trong giác mạc
3.6. Lông sâu bọ vào mắt.
V. THEO DÕI
Nhỏ thuốc kháng sinh, chống viêm, giảm đau sau khi lấy dị vật
Theo dõi có biến chứng viêm nội nhãn, viêm loét giác mạc..
Điều trị biến chứng nếu có.