Y tế - Sức khỏe

TÁO  BÓN

1.Định nghĩa

Táo bón là một vấn đề tiêu hóa thông thường. Những người táo bón không thường xuyên đi tiêu, đi phân cứng hoặc căng thẳng trong quá trình đi tiêu.

Tần số coi là bình thường cho đi tiêu rất khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung có lẽ đang gặp táo bón nếu ít hơn ba lần một tuần, phân cứng và khô.

May mắn thay, hầu hết các trường hợp táo bón là tạm thời. Thay đổi lối sống đơn giản, chẳng hạn như tập thể dục nhiều hơn và ăn chế độ ăn uống nhiều chất xơ có thể về hướng xóa giảm táo bón. Táo bón cũng có thể được điều trị bằng thuốc nhuận tràng bán không cần toa.

2.Các triệu chứng

Không đi tiêu mỗi ngày không có nghĩa là đang táo bón. Tuy nhiên có thể sẽ có táo bón, nếu gặp hai trong số những dấu hiệu hoặc triệu chứng sau đây:

Ít hơn ba lần đi tiêu một tuần

Phân cứng.

Căng thẳng quá mức trong các lần đi tiêu.

Trải nghiệm một cảm giác tắc nghẽn trực tràng.

Có cảm giác không đầy đủ sau khi đã đi tiêu.

Cần phải sử dụng thao tác bằng tay để đi tiêu, chẳng hạn như thao tác của ngón tay hoặc bụng dưới.

Mặc dù táo bón có thể bị khó chịu nhưng thường không nghiêm trọng. Hầu hết những người bị táo bón không tìm kiếm sự chăm sóc của bác sĩ. Tuy nhiên, táo bón kinh niên có thể dẫn đến biến chứng hoặc là triệu chứng của một rối loạn tiềm ẩn nghiêm trọng.

Đi khám bác sĩ nếu trải nghiệm khởi đầu táo bón không giải thích được hoặc sự thay đổi trong thói quen ruột, hoặc nếu các triệu chứng nghiêm trọng và kéo dài hơn ba tuần. Cũng yêu cầu chăm sóc y tế nếu gặp bất cứ dấu hiệu hay triệu chứng sau đây, mà có thể chỉ ra một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn:

Không đi tiêu xảy ra hơn ba ngày, mặc dù những thay đổi khắc phục trong chế độ ăn uống hoặc tập thể dục.

Đau bụng dữ dội.

Máu trong phân.

Táo bón sau tiêu chảy.

Đau trực tràng.

Phân nhỏ giống như bút chì.

Không giải thích được giảm cân.

3.Yếu tố nguy cơ

Người lớn tuổi.

Không di động.

Ngủ hạn chế.

Ăn chế độ ăn uống ít chất xơ.

Không đủ nước.

Dùng thuốc nhất định, bao gồm cả thuốc an thần, chất ma tuý hoặc một số thuốc giảm huyết áp.

Trải qua hóa trị.

Phụ nữ cũng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi táo bón hơn là nam giới, và trẻ em nhiều hơn người lớn.

Nếu đang mang thai, có thể có táo bón do thay đổi nội tiết tố. Sau đó trong thời kỳ mang thai, áp lực về đường ruột do tử cung mở rộng cũng có thể gây táo bón.

4.Phòng chống

Ăn một chế độ ăn nhiều chất xơ. Chọn thực phẩm rất nhiều chất xơ, bao gồm trái cây, rau, đậu và ngũ cốc nguyên hạt và bánh mì. Nhằm mục đích tiêu thụ 20 - 35 gam chất xơ/ngày. Thử nghiệm để xem liệu các loại trái cây hay rau có tác dụng nhuận tràng. Hãy nhớ để thêm chất xơ vào chế độ ăn dần dần để giúp giảm khí và đầy hơi.

Hạn chế thực phẩm chất xơ thấp. Thực phẩm có nhiều chất béo và đường như kem, pho mát và thực phẩm chế biến có thể gây ra hoặc làm nặng thêm táo bón.

Uống nhiều chất lỏng. Chính xác nước và các chất lỏng khác nên uống mỗi ngày thay đổi và phụ thuộc vào tuổi, giới tính, sức khỏe, mức độ hoạt động và các yếu tố khác. Hạn chế uống cà phê, có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của táo bón bằng cách gây mất nước.

Tập thể dục thường xuyên. Tham gia vào tập thể dục thường xuyên, như đi bộ, đạp xe hay bơi lội để giúp kích thích chức năng đường ruột. Ít nhất 30 phút tập thể dục hầu hết các ngày trong tuần được khuyến khích.

Chú ý. Đừng bỏ qua các yêu cầu để đi tiêu.

Hãy cố gắng bổ sung chất xơ. Hãy đảm bảo uống nhiều nước hoặc chất lỏng khác mỗi ngày, hoặc uống bổ sung chất xơ có thể để tránh gây táo bón.

Hãy cẩn thận về thuốc nhuận tràng kích thích. Thói quen sử dụng tác nhân như Correctol và Dulcolax có thể làm cho ruột già phụ thuộc và có thể yêu cầu ngày càng tăng liều lượng cho đến khi ruột  không còn hoạt động đúng. Để cứu trợ thường xuyên, thử thuốc nhuận tràng mặn như sữa magiê, việc này sẽ kéo nước vào ruột già để bôi trơn phân. Tránh cho trẻ em dùng thuốc nhuận tràng mà không có sự chấp thuận của bác sĩ.

Nguồn: BS Đỗ Mạnh Tú